محدثه
نام محدثه دارای دو تلفظ است:
۱) «محدثه» به فتح دال، یعنی زنی که برای او حدیث گفته میشد.فرشتگان با فاطمه زهرا سخن میگفتند.
- امام صادق
فرمود: فاطمه را «محدثه» گویند، چون ملائکه از آسمان به پایین میآمدند و
همانگونه که ملائکه با حضرت مریم سخن میگفتند، با حضرت زهرا نیز سخن
میگفتند. شبی حضرت از فرشتگان سؤال نمود: آیا برترین زن عالم، حضرت مریم
دختر عمران نیست؟ فرشتگان عرضه داشتند: حضرت مریم سرور زنان زمان خود بود،
اما خداوند شما را برترین زن جهان قرار دادهاست، هم در زمان خودت و هم در
زمان حضرت مریم و سرور همهٔ زنان از اول عالم تا آخر جهان.
- محمد پسر ابوبکر گوید: وقتی آیه «و ما أرسلنا من قبلک من رسول و لا
نبیّ و لا محدث» نازل شد من گفتم: آیا فرشتگان با غیر از پیامبران نیز سخن
میگویند؟ «امام صادق فرمود: حضرت مریم پیامبر نبود ولی «محدثه» بود، یعنی فرشتگان با او سخن میگفتند. مادر موسی نیز محدثه بود، ولی پیامبر نبود. ساره همسر حضرت ابراهیم، محدثه بود، امّا پیامبر نبود. فرشتگان با او ملاقات نمودند و بشارت اسحاق و یعقوب را به او دادند. و فاطمه زهرا ملائکه را میدید و از آنها حدیث میشنید، اما پیامبر نبود.
۲) «محدثه» بکسر دال یعنی زنی که برای دیگران نقل حدیث میکند.
زهراء
زهراء، مونث أزهر است، که در لغت، درخشنده، روشن، معنی میدهد.
- جابر از امام حسین
سؤال کرد: چرا فاطمه را «زهراء» نامیدهاند؟ او فرمود: خداوند فاطمه را از
نور عظمت خود آفرید. وقتی فاطمه درخشید، زمین و آسمان را نورانی کرد.
چشمهای ملائکه غرق نور شد و خداوند را سجده کردند و از روی تعجب گفتند:
خداوندا! این چه نوری است؟ وحی شد که این یکی از نورهای من است، در آسمان
جایش دادم و او را از طریق پیامبر متولد گردانیدم و او را بر همهٔ
پیامبران برتری دادم و از آن نور، ائمهٔ هدی به وجود آمدند، تا دستورات
مرا اجرا نمایند و مردم را هدایت کنند، آنها بعد از قطع شدن وحی، جانشینان
من در زمین هستند.
- عایشه میگوید: شب هنگام، ما در نور صورت فاطمه زهرا خیاطی، پشمریسی و بافندگی میکردیم و چون صورتی بسیار درخشنده داشت «زهراء» نامیده شد.
القاب
لقبهای فاطمه زهرا فراوان است که قسمت کمی از آن به صورت زیر است:
انسیه، بتول، تقیه، حبیبه، حُرَّة، حوراء، حوریه، راکعه، رشیده، رضیه،
ریحانه، زهره، ساجده، سعیده، سیده، شهیده، صابره، صادقه، صدوقه، طیبه،
عارفه، عالیه، عذراء، عزیز، علیمه، عدیله، فاضله، فریده، کریمه، کوثر،
کوکب، مبشره، محموده، مطهره، معصومه، ملهمه، ممتحنه، منصوره، موفقه،
مهدیه، مؤمنه، ناعمه، نقیّه، والهه، وحیده، انسیة، نوریة، حانیة، رحیمة،
رشیدة، محترمة، صابرة، سلیمة، صفیة، حدیثه، محتشمة، جلیلة، حکیمة، فهیمة،
حنانة
کنیهها
کنیه، برای تعظیم و تکریم اشخاص به کار میرود. حضرت فاطمه زهرا کنیههای زیادی دارد، که تعدادی از آنها بدین صورت است:
- اُمّالحسن
- اُمّالحسین
- اُمّالمحسن
- اُمّالأئمة
- اُمّأبیها
- اُمّالخیرة
- اُمّالمؤمنین
- اُمّالأخیار
- اُمّالفضایل
- اُمّالأزهار
- اُمّالعلوم
- اُمّالکتاب
- اُمّالأسما